✍️ अजय क्षेत्री
काठमाडौं – नेपालका विद्यालयमा पढाइने पाठ्यपुस्तकमा रहेको त्रुटि र अद्यावधिकताको अभावले विद्यार्थीको भविष्यमा गम्भीर असर पुर्याउने गरेको सरोकारवालाहरूले औँल्याएका छन्। पाठ्यपुस्तकमा टाइपिङ गल्तिमात्र नभएर इतिहास, सन्दर्भ र तथ्यमा समेत विभिन्न गलत जानकारी दिइएको पाइन्छ।
पछिल्लो उदाहरणमा अब्राहम लिंकनको नाममा भनिएको एक पत्र, जुन वास्तविक रूपमा उनले कहिल्यै लेखेका थिएनन्, अझै विद्यालयमा पढाइन्छ। यसका अतिरिक्त कक्षा ७ का किताबमा लामो समयदेखि अस्तित्वमा नभएको युगोस्लाभिया देशलाई सन्दर्भका रूपमा समावेश गरिएको छ।
शिक्षा विज्ञहरूको भनाइमा यस प्रकारका गल्तीहरूले विद्यार्थीमा गलत ज्ञानको प्रवाह गराउँछन् र गहिरो रूपमा ज्ञानको आधार खस्काउन सक्छन्। “विज्ञान जस्तो गतिशील विषयमा समेत पुरानै र अब अप्रासंगिक भइसकेका जानकारीहरू पढाइन्छ, जसले गर्दा विद्यार्थीमा वैज्ञानिक चेतनाको विकास हुन पाउँदैन,” शिक्षा अभियन्ता रञ्जना मल्ल भन्छिन्।
त्यसैगरी, एउटै निबन्धलाई फरक-फरक कक्षामा दोहोर्याएर पढाइनु, व्याकरण र शब्दार्थमा व्यापक त्रुटिहरू पाइनेजस्ता समस्याहरूले पाठ्यपुस्तकको गुणस्तरप्रति नै प्रश्न खडा गरेको छ।
यस विषयमा पाठ्यक्रम विकास केन्द्र तथा सम्बन्धित मन्त्रालयले संवेदनशील भएर ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता रहेको सरोकारवालाहरूको भनाइ छ। यस्ता त्रुटिहरहित र अद्यावधिक सामग्रीबाट मात्र विद्यार्थीलाई सही ज्ञान र नयाँ जानकारी उपलब्ध गराउन सकिन्छ।
अतः समयसापेक्ष सुधार र जिम्मेवारीपूर्ण प्रतिवद्धता सरकार र सम्बन्धित पक्षबाट अपेक्षा गरिएको छ। गलत जानकारी र पुराना तथ्यहरूमाथि समयमै सुधार गर्न नसकेमा, आगामी पुस्ताको शिक्षा गम्भीर जोखिममा पर्ने चेतावनी पनि सरोकारवालाहरूले दिएका छन्।
